Keramische tegelvloeren

Keramische tegels (plavuizen) worden gemaakt van een mengsel van klei, zand en andere natuurlijke substanties. De mengsels worden gemalen, gedroogd, in de gewenste vorm gebracht en vervolgens op hoge temperatuur gebakken. Het materiaal is duurzaam, hard, sterk, hygiënisch, makkelijk schoon te maken, niet ontvlambaar en vuurbestendig.

De decoratieve functie verschilt per tegel, materiaal en maatvoering. Kenmerkend voor tegels is dat hiermee fraaie geometrische figuren, patronen en kleurcombinaties kunnen worden ingebracht die een belangrijk decoratief effect geven in ruimten. Voor een tegel gebakken wordt kunnen ook andere materialen zoals steentjes en glas worden toegevoegd waardoor een specifiek dessin zoals terrazzo ontstaat.

Tegels kunnen verglaasd (geglazuurd) of onverglaasd zijn. Verglaasde tegels zijn in veel verschillende kleuren verkrijgbaar, doordat ze een toplaag krijgen van gekleurd glazuur. Hiermee worden ook glans en een eventuele decoratie en nuancering aan de tegel gegeven. Onverglaasde tegels hebben een mat oppervlak en over het algemeen geen decoratieve patronen. De kleur wordt bepaald door de kleur van de gebruikte kleisoort. Deze tegel past eerder bij de moderne en landelijke interieurstijl terwijl de verglaasde tegel over het algemeen goed aansluit bij de klassieke interieurstijl.

Er zijn vele verschillende maten en vormen verkrijgbaar, maar de meest voorkomende vormen zijn vierkant en rechthoekig. Het oppervlak kan vlak, gestructureerd, gewelfd, gepolijst of semi-gepolijst zijn. De randafwerking kan haaks, ongekant of met een facetrand zijn geslepen. Tegelvloeren worden al jaren toegepast in combinatie met vloerverwarming omdat tegels de warmte goed vasthouden. 

De industrieel gemaakte keramische tegels zijn regelmatig qua afmeting en kleur. Vroeger kwamen er welleens kleine oneffenheden voor die werden opgevangen door de voeg. Nu worden tegels  na het bakproces ook wel exact op maat geslepen (gerectificeerd). Deze gerectificeerde tegels zijn 100% maatvast waardoor de voeg heel mooi dun (2mm) is.

De tegels worden in cement gelegd wanneer de tegels verschillen van dikte of op de ondergrond gelijmd met tegellijm. De plaatsing is werk voor een vakman maar een ervaren DIY’er zou ook een mooi resultaat kunnen verkrijgen. Om de tegel te kunnen lijmen moet de ondergrond volledig droog, egaal en uitgehard zijn. Na 3 dagen is een gelijmde tegelvloer te belopen en na 7 dagen ook belastbaar.

Tegeltypen

Tegeltypen krijgen hun omschrijving vaak op basis van het productieproces of de grondstoffen. Veel van die omschrijvingen komen uit Italië. 

1. Bicottura-tegels: 
   Deze naam betekend letterlijk tweemaal gebakken. Dit zijn verglaasde tegels waarbij de klei een keer wordt gebakken en later nogmaals als deze van een glazuurlaag is voorzien. Als bij de bicoturra-tegels van een gekleurde klei gebruik is gemaakt dan wordt gesproken van cottoforte. Is de tegel met witte klei gemaakt dan spreekt men van terraglia.
2. Monocottura-tegels:
   De naam betekend eenmaal gebakken. Ook dit is een verglaasde tegel waarbij het bakken en verglazen in een keer gedaan wordt. De body kan zowel wit als gekleurd zijn. Er zijn compacte en poreuze typen. Poreuze typen worden ook wel aangeduid met de term monoporosa. Deze uitvoering is ook minder sterk dan de compacte uitvoering.
3. Splijttegels:
   Deze tegels worden onder hoge druk geperst door een spuitmond die de vorm van twee tegels heeft. Na droging worden de tegels machinaal gespleten. De tegel is zeer sterk door zijn compacte body en is zowel verglaasd als onverglaasd leverbaar. De tegels worden veel in industriele omgevingen gebruikt waar zeer zware eisen aan de vloer worden gesteld.
4. Cottotegels:
   Ook deze tegels worden onder hoge druk geperst. De grondstof wordt in een beperkt gebied ten zuiden van Florence gewonnen. D etegels kenmerken zich door een rode body, zijn poreus en onverglaasd en moeten nadat ze gelegd zijn normaal gesproken nog een speciale behandeling ondergaan om ze te beschermen.
   Er zijn tegenwoordig ook voorbehandelde soorten leverbaar deze worden aangegeven met de term trattato. Dubbelhard gebakken of DHG tegels. Dubbelhard gebakken tegels zijn geperste onverglaasde tegels welke op extreem hoge temperatuur gebakken worden waardoor ze een zeer sterke en dichte structuur krijgen.
5. Porcellanato-tegels:
   Dit zijn voornamelijk onverglaasde tegels op een witte of door pigment gekleurde body. Door de zeer hoge drukpersing en het gebruik van porseleinaarde zijn deze tegels extreem compact en sterk.

 Een relatief nieuwe toepassing van tegels zijn de zogenaamde keramische vloerdelen waarin de vloer niet meer te herkennen is als tegel maar als een ander materiaal zoals houtdelen (keramisch parket). Deze soorten lijken sterk op het echte materiaal maar hebben alle eigenschappen van een tegelvloer, waardoor de vloer zeer sterk is, goed bestand is tegen vocht en vuil en doormiddel van vloerverwarming kan worden verwarmd. Deze tegels zijn ook toe te passen in de keuken en badkamer.